Alle bioscopen in Nederland

Bioscoop

Een bioscoop is een publieke uitgaansgelegenheid die speciaal is gemaakt voor het bekijken van films. Het aantal bezoekers dat in een bioscoop naar de film kan, hangt af van het aantal zalen in de bioscoop en het aantal zitplaatsen per zaal. In de grote steden hebben de nieuwe bioscopen bijna altijd een groot aantal zalen. Oudere bioscopen hadden nog een klein aantal zalen, zeg drie of minder, zodat er minder films tegelijk kon worden vertoond. Bij de moderne bioscopen wordt een verschil gemaakt tussen een cityplex (tot 7 zalen), een multiplex (tot 14 zalen) en een megaplex (14 of meer zalen). De verschillende zalen in een bioscoop hebben meestal een verschillend aantal zitplaatsen.

Ontwerp en inrichting

Een bioscoop is qua inrichting te vergelijken met een theater, en bestaat over het algemeen uit een zaal met rijen stoelen en een foyer met daaraan grenzende kassa's, eet- en drinkfaciliteiten en toiletten. Meestal bevinden zich nabij de bioscoop ook andere uitgaansgelegenheden, zoals een café of restaurant. Er zijn theaters die in een bioscoop kunnen transformeren door er een scherm naar beneden te laten waarop een projector wordt gericht; dit kan een permanente situatie zijn, maar ook een tijdelijke, bijvoorbeeld als films worden vertoond met een vergelijkbaar publiek als normaal gesproken het theater bezoekt. Traditionele bioscoopzalen beschikken vaak over een balkon, een hoger gelegen verdieping, en loges aan de zijwanden, waar de zitplaatsen meestal groter, zachter en comfortabeler zijn en een hogere toegangsprijs voor moet worden betaald.

De modernere bioscoopzalen worden ingericht volgens een patroon waarbij iedere rij hoger ligt dan de voorgaande rij, om op die manier alle bezoekers vrij zicht te geven op het filmdoek. In zalen waar de stoelen op dezelfde hoogte zijn geplaatst is het scherm soms hoger geplaatst, maar dit geeft verticaal een ongunstige kijkhoek voor wie vooraan zit. Soms verspringen de rijen, waardoor de bezoekers tussen de hoofden van de mensen voor hen door kan kijken.

Omdat de ruimte tussen de rijen vaak beperkt is, worden deze meestal op enkele plaatsen doorbroken door trappen/paden om de toegankelijkheid van de zitplaatsen te vergroten. In oudere bioscopen werden trappen gemarkeerd met lichten die in de stoelen waren verwerkt, tegenwoordig zitten op de trap zelf vaak lampjes of lichtgevende markeringen.

Prijzen en toegang

Bezoekers moeten in de meeste gevallen een kaartje kopen dat hen toegang geeft tot de bioscoop. Afhankelijk van de bioscoop, mogen bezoekers hun plaats zelf uitzoeken, of wordt op het toegangsbewijs aangeven welke stoel de bezoeker gedurende de film tot zijn beschikking heeft. In het laatste geval heeft de bioscoop vaak ouvreuses en plaatsaanwijzers in dienst, medewerkers die de bioscoopbezoekers hun plaats wijzen. Tevens kan aan de kassa op een computerscherm worden afgelezen welke plaatsen al bezet zijn, zodat precies vastgesteld kan worden welke plaatsen nog vrij zijn.

De toegangsprijs is over het algemeen lager tijdens daluren en hoger tijdens piekuren, meestal 's avonds, in het weekend of tijdens filmpremières. Op sommige rustige dagen worden de filmprijzen permanent laag gehouden, bijvoorbeeld op doordeweekse dagen als maandag en dinsdag. Daarnaast doen bijna alle bioscopen aan prijsdiscriminatie, waarbij kinderen, studenten en 65-plussers minder hoeven te betalen.

De meest gehanteerde prijs van een bioscoopkaartje in 2013 is rond de ? 10,-. Vaak moet voor films die langer duren dan 2,5 uur extra geld betaald worden.

Leeftijd
In Nederland worden alle films beoordeeld aan de hand van de Kijkwijzer, die onder meer aangeeft of de film geschikt is voor een bepaalde leeftijd. De films krijgen een kijkwijzerleeftijd van AL (Alle Leeftijden), 6, 12 of 16. Sinds 2 maart 2009 is ook het leeftijdsadvies 9 daaraan toegevoegd. Er geldt een wettelijk verbod voor bioscoopexploitanten om jongeren onder de 16 toe te laten bij een film in de kijkwijzercategorie 16 jaar, zoals vermeld in artikel 240a van het Wetboek van Strafrecht. Daarom wordt in twijfelgevallen naar de identiteitskaart gevraagd.

Bioscoopprogramma

In Nederland loopt het wekelijkse bioscoopprogramma van donderdag t/m woensdag. De meeste films gaan dan ook op een donderdag in première, soms echter op een woensdag. Ook zijn er soms voorpremières, met name zaterdagnacht. Verder zijn er, zonder aankondiging welke film wordt gedraaid, de sneakpreviews.

Het bioscoopprogramma wordt vaak in de nacht van maandag op dinsdag voor de nieuwe filmweek op internet bekendgemaakt (niet eerder, omdat het van het aantal bezoekers afhangt of een film geprolongeerd wordt). Er zijn algemene websites (Belbios, Biosagenda, Filmladder en CineNews voor bioscoopprogramma's en bioscopen in Nederland) en bioscoopketens en losse bioscopen hebben een eigen website waarop zij naast het huidige programma ook overige informatie publiceren en bekendmaken welke films in de komende periode worden verwacht. Cineville heeft een gemeenschappelijke site, maar de deelnemende bioscopen hebben ook ieder hun eigen site.

Er zijn ook folders met het bioscoopprogramma, zogenaamde filmladders, met een weekoverzicht van de bioscoopagenda in een verticale vorm, waarbij de tijden per bioscoop gegroepeerd zijn. Per bioscoop staan de films die er in de week draaien met de speeltijden. Een dergelijke filmladder toont het programma voor alle bioscopen in één of enkele steden (van I-con Media voor Amsterdam, Den Haag plus Utrecht, en Rotterdam plus Delft en Breda). Ook is er een folder voor alle Pathé-bioscopen in Den Haag + Delft, en soms van één bioscoop. Programmafolders zijn vaak pas op donderdag, maar soms al op woensdag, te verkrijgen bij de bioscopen. Publicatie in kranten is voor een groot deel afgeschaft. Het bioscoopprogramma kan ook deel uitmaken van een algemenere uitagenda, zoals de Uitloper.

De informatie in de filmladders van I-con Media hebben een standaardopmaak, met vermelding van "voorpremière", "première", "2e week", 3e week", enz., maar zelfs binnen één filmladder en voor dezelfde film kan per bioscoopbedrijf de aanvullende informatie verschillen. Zo staat de lengte van de film soms wel en soms niet vermeld. Voor Den Haag vullen de folders van I-con Media en Pathé elkaar aan: I-con Media geeft aan hoe lang de film al draait, Pathé geeft de speelduur en een beschrijving.