Alle boekbinderijen in Nederland

Boekbinden

Boekbinden is het fysiek samenstellen van een boek uit een aantal aparte vellen papier of ander materiaal zoals dierenhuid. Het ambacht moet ontstaan zijn in de laatantieke tijd, toen men geschriften niet meer op rollen maar op losse vellen papier ging bewaren. Pas met de komst van de boekdrukkunst is dit ambacht een belangrijke rol gaan vervullen in het bewaren van intellectuele eigendom. De elite ging prat op een eigen bibliotheek waarvan de waardevolste boeken door de boekbinder werden gebonden in leder, met goud op (de) snee en gouden letters op de rug.

Handboekbinden

De oorspronkelijke manier van boekbinden. Al vroeg hebben allerhande materieel en niet elektrisch aangedreven machines het werk voor de boekbinder verlicht: de kartonschaar, de verticale en horizontale pers en de rondzetmachine. De boekbinder in zijn huisambacht gebruikt vandaag als elektrisch aangedreven machines de papiersnijmachine en de goudzetmachine.

Machinaal boekbinden

Katernen worden in een bindstraat verzameld tot een boekblok, waaromheen een omslag wordt gelijmd. Als de lijm droog is wordt het boek afgewerkt in een driesnijder. Hier wordt een stukje van de voorzijde en boven- en onderzijde van het boek gesneden om een recht boek te krijgen.

Soorten binding

Gebonden (harde band)
Dit is de oorspronkelijke wijze om boeken te binden. Bij deze binding heeft het boek een harde band, die bestaat uit een voorplat, een achterplat en een rug. Tussen de rug en de platten zitten de knepen, die fungeren als scharnieren. De rug is niet rechtstreeks aan het boekblok vastgemaakt, waardoor je de ruimte tussen boekblok en rug ziet als het boek opengeslagen ligt. Een gebonden boek kan juist opengeslagen blijven liggen door die afstand te creëren.

Vaak wordt voor de term 'band' het woord 'kaft' gebruikt. Dit is echter niet juist, kaften is het bekleden van het boek, zoals je dat op school doet met kaftpapier.

Gelijmd gebonden (paperback)
Hierbij krijgen de boeken een 'slappe', buigzame omslag waaraan de bladzijden zijn vastgelijmd. Deze manier van boekbinden is aanzienlijk goedkoper en wordt dan ook veel gebruikt bij boeken die in grote oplage worden geproduceerd. Hoewel er een adequaat Nederlands woord is voor deze manier van binden wordt vaak de Engelse term paperback gebruikt.

Gehecht gebrocheerd
In elkaar gestoken vellen voorzien van twee of meerdere nietjes. Ook is het mogelijk om producten te voorzien van twee of vier oognietjes. (Brocheren: Het vervaardigen van boeken en tijdschriften.)

Garenloos gebrocheerd
Katernen worden stuk voor stuk in de rug geperforeerd en daarna in het omslag gelijmd. De lijm loopt in de perforatie, dit zorgt voor de hechting.

Genaaid gebrocheerd
Katerns worden met garen aan elkaar genaaid en vormen zo een boekblok, daar omheen wordt een omslag aangebracht.