Alle radio- en televisieomroepen in Nederland

Omroepen - Radio en Tv

Een radio en tv omroep of radio- of tvstation is een instelling die programma's maakt die per radio worden uitgezonden. In Nederland zijn er publieke en commerciële radio en tv-omroepen. Dit kunnen zowel landelijke, regionale of lokale omroepen zijn. Voor Nederlanders en Vlamingen in het buitenland is er de publieke televisiezender BVN. Alle radio en tv-omroepen dienen zich te houden aan de Mediawet.

Publieke omroep
De landelijke publieke omroep valt onder de verantwoordelijkheid van de overheid. De inkomsten ervan worden afgedragen aan de overheid. De taak van de publieke omroep is verzorgen van media-aanbod voor:

• De 3 algemene televisiezenders;
• De 7 radiozenders;
• De digitale themakanalen, zoals Journaal 24 en Politiek 24;


• De verschillende websites van de publieke omroep;

Radio en tv-zenders van de publieke omroep

• Nederland 1: breed publieksnet;


• Nederland 2: verdiepende programma?s;
• Nederland 3: jongeren, satire, fictie en muziek.
• 7 radiozenders. Deze richten zich elk met een eigen identiteit op een specifieke doelgroep.

Commerciële omroepen
Commerciële omroepen hebben een winstoogmerk in tegenstelling tot de publieke omroepen. Inkomsten worden gegenereerd door reclame en lidmaatschapsgeld. In de Mediawet staan regels opgenomen over de lengte en de plaats van reclameboodschappen. Commerciële omroepen zijn o.a. RTL 4, RTL 5, SBS 6, Net 5 en Veronica.

Regionale omroepen
Er zijn in Nederland 13 regionale omroepen. Regionale omroepen hebben geen leden en fungeren bij rampen als rampenzender. De financiering van de regionale omroepen wordt vanaf 2014 weer direct betaald door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Regionale omroepen zijn actief op radio, televisie en internet.

Lokale omroepen
Lokale omroepen verzorgen televisie-uitzendingen voor de inwoners van een bepaalde gemeente. In vrijwel alle Nederlandse gemeenten is een lokaal televisiestation actief. Het aantal zenduren is afhankelijk van de financiële steun die ze van, met name de gemeente krijgen. Nederland telt ongeveer 300 lokale omroepen.

Het begon met de start van radio-omroepen

Halverwege de Eerste Wereldoorlog werd de Nederlandse Vereniging voor Radio-telegrafie opgericht. In 1918 startten in Radio Kootwijk werkzaamheden om een zendstation in te richten. Een jaar later werd op de Jaarbeurs Utrecht door onder meer elektronicabedrijf Philips een demonstratie gegeven van radio-telefonie. De kerkzender Radio Bloemendaal werd in 1924 opgericht en bestaat nog steeds.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de Nederlandse radiozenders overgenomen door de Duitse bezetters. De zender te Lopik op de 995 kHz werd gebruikt voor propaganda-uitzendingen naar Engeland. Na de oorlog is er gedurende een korte periode een gezamenlijke omroep onder de naam Radio Herrijzend Nederland geweest waarna in 1946 de gewone publieke omroepen weer begonnen met hun radioprogramma's.Rond diezelfde tijd ontstonden er ook regionale omroepen, die er overigens nu nog steeds zijn.

Radio Nederland Wereldomroep (begonnen als Philips Omroep Holland Indië) zendt uit naar de gebieden buiten Nederland.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn verschillende commerciële initiatieven ontstaan. Radio Télévision Luxemburg (RTL), dat in verschillende Europese talen programma?s uitzendt, werd al snel erg populair. Daarnaast wisten ook zeezenders als Veronica, Northsea International en Radio Caroline de wetten van regeringen te omzeilen met populaire programma?s volgens Amerikaans principe. Het fenomeen diskjockey ontstond. Veel jongeren stemden af op de nieuwe zenders. In 1965 opende de publieke omroep de aanval met Hilversum 3 en de regering verbood de zeezenders nog langer uit te zenden. Veronica trad in 1975 toe tot het Hilversumse bestel.

Eind jaren tachtig gingen Sky Radio, Cable One en Radio 10 Gold van start, dit waren 'als buitenlandse zenders vermomde Nederlandse zenders'. Cable One moest echter vrij snel staken met uitzenden, Radio 10 Gold en Sky Radio mochten hun uitzendingen echter voortzetten. Begin jaren negentig werd het maken van commerciële radio legaal. Oude diskjockeys van Radio Veronica begonnen Radio 538 en ook Veronica zelf werd in 1995 een commerciële omroep. Radio Noordzee kwam terug en met de oprichting van Veronica Nieuwsradio ontstond de eerste commerciële nieuwszender van Nederland (tegenwoordig bekend als BNR Nieuwsradio).

In de afgelopen decennia kwamen verschillende doelgroepzenders voor liefhebbers van bijvoorbeeld country, jazz, gouwe ouwen, klassieke muziek en het Nederlandstalige lied. Na een radioveiling, waarover vele jaren werd onderhandeld, vond in het kader van de operatie Zerobase een herverdeling van de radiofrequenties plaats. Er werden enorm hoge bedragen betaald voor een plekje in de ether. In 2006 heeft een rechter bepaalt dat veel van die radiostations een deel van het geïnvesteerde geld van de overheid terug moesten krijgen, omdat het resultaat van de frequentieverdeling niet had gebracht waarvoor de radiozenders die enorme bedragen hadden betaald.